Trước đây, khi đề cập đến ‘danh mục đầu tư chứng khoán’ mình nghĩ ngay đến danh mục với các mã cổ phiếu riêng lẻ. Danh mục đầu tư của mình thường phân bổ như sau:
Khi làm việc trong lĩnh vực đầu tư, mình mới biết chứng khoán không chỉ có cổ phiếu, mà còn có trái phiếu, chứng chỉ quỹ và các tài sản chứng khoán khác. Bài viết này, mình chia sẻ với các bạn 4 bước xây dựng danh mục đầu tư chứng khoán dành cho cá nhân:
- Xác định mục đích đầu tư, số tiền cần có trong tương lai
- Xác định mức độ rủi ro của danh mục
- Xác định lợi nhuận mục tiêu
- Chọn phương án phù hợp
[1] Xác định mục đích đầu tư
Trước khi bắt đầu một hành trình, chúng ta cần xác định đích đến. Trước đây khi đầu tư, mình chỉ nghĩ đơn giản có tiền dư ra thì kiếm kênh đầu tư lãi suất cao hơn gửi ngân hàng. Nhưng không xác định được sẽ có bao nhiêu tiền trong tương lai. Hành động này giống như mình lên taxi nhưng không nói cho tài xế là muốn đi đâu.
Vì vậy, trước khi đầu tư chúng ta phải xác định số tiền cần có trong tương lai. Khi có đích đến rồi, chúng ta mới xác định được hành trình. Giả sử bạn muốn độc lập tài chính với 10 tỷ sau 10 năm. Bạn phải biết mình cần đầu tư bao nhiêu năm, với lãi suất bao nhiêu, số tiền cần đầu tư mỗi tháng, mỗi năm. Và quan trọng là kế hoạch của bạn có thực tế không, có thực hiện được hay không.
May mắn là chúng ta chẳng cần phải lập công thức gì phức tạp cả, vì các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ hiện nay đều đã có công cụ tính toán hỗ trợ nhà đầu tư. Chỉ việc sử dụng công cụ sẵn có. Mình hay sử dụng công cụ của SSI.
Xem thêm >> 3 bước để độc lập tài chính FIRE
[2] Xác định mức độ rủi ro
Sau khi xác định được mục tiêu và số tiền cần đầu tư mỗi năm, chúng ta có thể bắt tay vào xây dựng danh mục đầu tư. Cần lưu ý, giá trị danh mục đầu tư càng lớn, càng phải chú trọng đến sự an toàn.
Nếu giá trị danh mục của bạn là 100 triệu, thua lỗ 50% thì bạn mất 50 triệu. Nhưng đối với danh mục đầu tư 10 tỷ, thua lỗ 50% thì giá trị danh mục giảm 5 tỷ. Trong đầu tư, tiền bạc chính là thời gian, và ngược lại. Để kiếm lại 50 triệu, bạn mất ít thời gian hơn so với kiếm lại 5 tỷ.
Vì vậy, chúng ta cần phải xác định được mức độ rủi ro của danh mục. Trong phạm vi bài này, mình chỉ để cập đến rủi ro của tài sản là chứng khoán, xảy ra do biến động bất lợi của giá thị trường. Theo đó, những tài sản có biến động giá cao như cổ phiếu thì được xem là rủi ro cao, và ít biến động như trái phiếu thì rủi ro thấp hơn.
Dữ liệu bạn cần để xác định rủi ro của danh mục là hệ số rủi ro của từng loại tài sản. Hệ số rủi ro tài sản của ví dụ sau chỉ mang tính chất tham khảo. Tùy theo kinh nghiệm đầu tư, khẩu vị rủi ro cá nhân mà bạn có thể xác định cho mình hệ số rủi ro tài sản riêng.
Sau đây là ví dụ minh họa về danh mục đầu tư 100 triệu với mức rủi ro 20%. Trong trường hợp xấu nhất, nhà đầu tư nắm giữ danh mục này chấp nhận thua lỗ 20 triệu.
[3] Xác định lợi nhuận mục tiêu
Ngược lại với danh mục đầu tư theo mức độ rủi ro, danh mục đầu tư theo lợi nhuận tập trung phân bổ vào tài sản có lợi suất cao hơn. Đổi lại, rủi ro cũng cao hơn.
Để xác định được lợi nhuận mục tiêu, bạn cần có dữ liệu lợi suất bình quân năm của từng loại tài sản. Chúng ta cùng xem danh mục bên dưới, với mức lợi nhuận 20%, mức chấp nhận rủi ro của nhà đầu tư cũng phải tăng lên 54%.
Xem thêm >> Có 150 triệu đầu tư gì
[4] Chọn phương án phù hợp
Trong đầu tư có một quy luật bất biến đó là, lợi nhuận cao luôn đi kèm với rủi ro cao. Do đó, tùy vào tình trạng tài chính, độ tuổi và khẩu vị rủi ro cá nhân mà bạn có thể chọn phương án đầu tư phù hợp.
Phương án rủi ro thấp
Phù hợp với:
- Nhà đầu tư đã quen gửi tiết kiệm, không thích rủi ro
- Nhà đầu tư lớn tuổi
- Giá trị danh mục đầu tư lớn
Phương án lợi nhuận cao
Phù hợp với:
- Nhà đầu tư theo đuổi lợi nhuận, chấp nhận rủi ro cao
- Nhà đầu tư trẻ tuổi
- Giá trị danh mục đầu tư nhỏ
Phương án ủy thác đầu tư
Cá nhân mình bắt đầu tự xây dựng danh mục từ năm 2018, và phải nói là khá vất vả để mọi thứ đi đúng hướng. Nhất là đối với tài sản là cổ phiếu riêng lẻ, đòi hỏi mình phải đầu tư nhiều thời gian. Sau này, mình phân bổ dần qua chứng chỉ quỹ mở cổ phiếu và ETF để đạt lợi nhuận ổn định hơn. Một điểm bất lợi nữa khi tự xây dựng danh mục, là khả năng tiếp cận các tài sản lợi suất cao như trái phiếu doanh nghiệp của nhà đầu tư cá nhân là khá thấp, nếu không phải là nhà đầu tư chuyên nghiệp.
Đối với nhà đầu tư cá nhân, để xây dựng 1 danh mục đầu tư hiệu quả là không hề đơn giản. Đó là lý do mà các công ty quản lý quỹ ra đời, cùng với đội ngũ chuyên gia cung cấp dịch vụ quản lý danh mục đầu tư.
Vì vậy, quan điểm cá nhân của mình là nếu danh mục đầu tư từ 2 tỷ trở lên, thì ủy thác đầu tư là một lựa chọn rất đáng cân nhắc.
Kết
Hy vọng qua bài này mình đã giúp bạn hiểu được danh mục đầu tư chứng khoán gồm các tài sản gì, các bước cơ bản để xây dựng danh mục đầu tư đạt mục tiêu tài chính trong tương lai.
Chúc bạn đầu tư thành công.
—
